Od kilku lat toczy się dyskusja wokół wpisania wybranych miejsc w Czarnobylskiej Strefy Wykluczenia na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Czy tak się stanie? W czwartek, 13 czerwca, petycję w tej sprawie w kancelarii prezydenta Ukrainy złożył Siergiej Mirnyj – założyciel firmy Chernobyl Tour.
Aby dokument z prośbą o wsparcie został formalnie rozpatrzony przez administrację prezydenta Wołodymyra Zełenskiego, musi pod nim podpisać się 25 tysięcy osób. Inicjatywa ma trzy miesiące na zebranie podpisów wśród obywateli Ukrainy.
Oto tekst petycji:
„Czarnobylski wypadek i likwidacja jego skutków to wydarzenia o znaczeniu historycznym w skali całego świata. Awaria wytworzyła nowe doświadczenia, nowe decyzje i poglądy, nowe ruchy społeczne, które zmieniły bieg cywilizacji. Te aspekty są szczególnie wyraźne i namacalne na miejscu wydarzenia. Wyraźnym potwierdzeniem tego jest fakt, ze specjaliści z Fukuszimy przyjeżdżają do ukraińskiej, czarnobylskiej strefy, aby przyjrzeć się doświadczeniom przezwyciężenia największego wypadku radiacyjnego na świecie.
Zapewnienie wybranym obiektom strefy czarnobylskiej statusu miejsca z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO to gwarancja ich ochrony, a także potężny środek przekazywania czarnobylskich doświadczeń i budowania pozytywnego wizerunku Ukrainy na świecie. Zapewnienie statusu znacznie zwiększy napływ zagranicznych turystów na Ukrainę, ułatwi uznanie wyczynu likwidatorów, stworzy tysiące miejsc pracy, a także zabezpieczy wpływ setek milionów dolarów i euro do budżetu państwa.
Liczne obiekty i lokacje strefy czarnobylskiej są w pełni zgodne z kryteriami nr 4 i/lub 6 miejsc z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO. Należą do nich w szczególności nowy, bezpieczny sarkofag Arka, ewakuowane miast Prypeć, miejsce przeładunku betonu do budowy sarkofagu, miejsca dezaktywacji urządzeń technicznych, wojskowe i cywilne obozy dla likwidatorów, jedyna na świecie pozahoryzontalna antena wojskowa „Czarnobyl-2” itp.
Dla porównania, dla tylko jednego kryterium nr 6 („Obiekt bezpośrednio związany z wydarzeniami o ogromnym znaczeniu dla całej ludzkości”) miejscami na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO są m.in.:
- Hiroszima – miejsce pierwszego bombardowania atomowego; obiektem dziedzictwa jest jedyny częściowo ocalały budynek w epicentrum wybuchu i obszar 0,40 ha wokół niego;
- Auschwitz-Birkenau – niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady z lat 1940-1945;
- budynek Independence Hall – miejsce, w którym podpisano Deklarację Niepodległości i Konstytucję Stanów Zjednoczonych, która głosiła zasady wolności i demokracji.
Biuro Ukraińskiego Komitetu Narodowego Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych uznało już 26 kwietnia 2017 r. uznało argumentację i poparło inicjatywę nadania obiektom czarnobylskiej strefy statusu miejsca na Liście Światowej Dziedzictwa UNESCO. Na tym etapie społeczeństwo i specjaliści zrobili wszystko, co było w ich mocy.
Następnym krokiem jest wysłanie wstępnego wniosku do UNESCO. Może być on złożony tylko przez państwo ukraińskie, które jest pełnoprawnym członkiem i współzałożycielem Organizacji Narodów Zjednoczonych, w strukturze której jest UNESCO. Wymaga to wsparcia ze strony prezydenta Ukrainy”
Siergiej Mirnyj – likwidator, dowódca plutonu rozpoznania radiacyjnego 25. brygady ochrony chemicznej w 1986 r., ekolog, dyrektor ds. naukowych Chernobyl Tour i przewodniczący Stowarzyszenia Czarnobylskich Operatorów Turystycznych.
Obywatele Ukrainy mogą podpisywać petycję na stronie internetowej administracji prezydenta Zełenskiego.
Lista Światowego Dziedzictwa UNESCO to lista obiektów dziedzictwa kulturowego i naturalnego o „wyjątkowej powszechnej wartości” dla ludzkości. Została ona ustanowiona w 1972 r., a funkcjonuje od 1975 r. Obecnie znajduje się na niej ponad 1000 obiektów z całego świata.
Polskę reprezentują m.in.: Stare Miasto w Krakowie, niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady Auschwitz-Birkenau i zamek krzyżacki w Malborku. Ukraina na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO to m.in. Stare Miasto we Lwowie, Ławra Peczerska i Sobór Mądrości Bożej w Kijowie, a także starożytne miasto Chersonez Taurydzki. Na liście znajdują się również drewniane cerkwie regionu karpackiego w Polsce i na Ukrainie.
