Miasto Prypeć jest jednym z wielkich projektów architektonicznych czasów Związku Radzieckiego. W kolejnym odcinku, autorstwa Jacka Domaradzkiego, przyglądamy się najwyższym budynkom, serii szesnastokondygnacyjnych domów II-60.
Seria domów II-60, potocznie tzw. „projekt Taszkent” (ros. „Ташкентка”)
Z dwóch typów 16-piętrowych wieżowców w Prypeci, pierwszymi zbudowanymi były wieżowce (ros. многоэтажки) z serii II-60. Seria tych wielopiętrowych domów panelowych (w technologii tzw. „wielkiej płyty”) została pierwotnie opracowana w 1964 roku do budowy w eksperymentalnym kompleksie mieszkaniowym w dzielnicy Tropariowo (ros. Тропарёво) położonej w południowo-zachodniej części Moskwy. Miała stać się podstawową dla projektowanych w tamtym czasie nowych osiedli mieszkaniowych w Moskwie. Nigdy jednak nie doszło do ostatecznej realizacji. Do projektu wrócono na początku lat 70. ubiegłego wieku. Domy z tej serii zbudowano w obwodzie moskiewskim, twerskim, orenburskim, rostowskim, smoleńskim czy uljanowskim. Do dzisiaj możemy je zobaczyć w licznych miastach Federacji Rosyjskiej, między innymi w takich jak: Togliatti (ros. Toльятти), Żeleznodorożnyj (ros. Железнодорожный), Udomla (ros. Удомля), Samara (ros. Самара), Orenburg (ros. Оренбург), Kurczatow (ros. Курчатов), Wołgodońsk (ros. Волгодонск), Diesnogorsk (ros. Десногорск) czy Wołgograd (ros. Волгоград).
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/IMG-6076-1024x432.jpg)
Projekt domów II-60 stał się bardzo popularny w ZSRR szczególnie w połowie lat 70. Wieżowce z tej serii posiadają mieszkania jedno-, dwu- lub trzypokojowe, o przeciętnej wielkości pokojach, niewielkich powierzchniowo kuchniach (około 7 metrów kwadratowych) i przestronnych balkonach.
Wieżowce typu II-60 były budowane głównie w wersji 16-piętrowej, ale istnieją też realizacje 12-piętrowe i 9-piętrowe. Wszystkie prypeckie „szesnastopiętrowce” z tej serii zostały wykonane z jednym wejściem (jedna sekcja / jeden segment). W późniejszym czasie łączono sekcje podwójnie otrzymując dwa niezależne wejścia. Występują także wersje bez zewnętrznych schodów przeciwpożarowych, a także wersja z zabudowanymi i oddzielnie dołączonymi schodami. Na piętrach znajdują się dwa szyby: wentylacyjno-przeciwpożarowy oraz z rurami służącymi do doprowadzenia wody w przypadku pożaru. Tylna część parteru przeznaczona była na publiczne lokale niemieszkalne, którymi z reguły były urzędy, biura, biblioteki, kluby, koła itp.
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/IMG-6075-1024x381.jpg)
Dane techniczne serii II-60:
- Technologia konstrukcji: panel / technologia wielkopłytowa (wielka płyta)
- Według okresu budowy: tzw. „Breżniewki” (ros. Брежневки)
- Lata budowy: 1970-1991
- Liczba sekcji / wejść: 1-2
- Liczba pięter w budynku: 16, 12 lub 9
- Wysokość sufitu: 2,70-2,80 m
- Balkony / loggie: balkony we wszystkich mieszkaniach z wyjątkiem parteru
- Windy: 2 (pasażerskie i towarowo-pasażerskie)
- Mieszkania: 1-, 2-, 3-pokojowe
Wentylacja: naturalna, grawitacyjna - Ściany: nośne z żelazobetonu
- Wykonawca: lokalne Spółdzielnie Budowlano-Mieszkaniowe (ros. ЖБК)
- Projektanci: Moskiewski Instytut Typologii Badawczo-Projektowej, Projektowanie Eksperymentalne (ros. Московский научно-исследовательский и проектный институт типологии, экспериментального проектирования – МНИИТЭП) oraz Centralny Instytut Badań i Projektowania Budynków Mieszkalnych i Publicznych (ros. Центральный научно-исследовательский и проектный институт жилых и общественных зданий – ЦНИИЭП жилища)
Prypeckie wieżowce serii II-60
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/DN2A0209-1024x683.jpg)
W sumie w Prypeci wzniesiono pięć domów serii II-60:
- ul. Łazariewa 1/14 (ул. Лазарева 1/14)
- ul. Łazariewa 7 (ул. Лазарева 7)
- ul. Łesi Ukrainki 38/2 (ул. Леси Украинки 38/2)
- ul. Bohaterów Stalingradu 9/18 (ул. Героев Сталинграда 9/18)
ul. Bohaterów Stalingradu 12/20 (ул. Героев Сталинграда 12/20)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/IMG-6068-1024x768.jpg)
Dwa pierwsze bloki, przy ulicy Łazariewa to słynne wieżowce z charakterystycznymi herbami (godłami) na dachach, co stało się swoistym znakiem rozpoznawczym Prypeci. Godła zwrócone są w kierunku wschodnim.
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/IMG-6055-1024x768.jpg)
Na wieżowcu przy ulicy Łazariewa 1/14 (narożnym z ulicą Kurczatowa) znajduje się godło Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.
W budynku tym na parterze mieścił się Urząd Stanu Cywilnego (ros. Oрганы записи актов гражданского состояния – ЗАГС), biblioteka oraz Biuro Eksploatacji Mieszkań nr 3 (ros. Жилищно-эксплуатационная контора). Ostatnio do budynku został doprowadzony prąd, na dachu zainstalowano anteny łączności LTE oraz prawdopodobnie kamery monitorujące, wejście zostało zabezpieczone i zamknięte.
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/IMG-6052-994x1024.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/DN2A0219-1024x683.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/DN2A0184-1024x683.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/DN2A0185-1024x683.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/DN2A0188-1024x683.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/DN2A2018-1024x683.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/DN2A2014-1024x683.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/DN2A2010-1024x683.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/DN2A2009-1024x683.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/DN2A0215-1024x683.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/DN2A0208-1024x683.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/DN2A0206-1024x683.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/DN2A0201-1024x683.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/DN2A0199-1024x683.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/DN2A0198-1024x683.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/DN2A0197-1024x683.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/DN2A01951-1024x683.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/DN2A0191-1024x683.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/DN2A0190-1024x683.jpg)
Na dachu bliźniaczego budynku przy ulicy Łazariewa 7 (ул. Лазарева 7) znajduje się godło Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Podobnie jak w budynku przy ulicy Łazariewa 1/14 pomieszczenia w tylnej część parteru przeznaczone były na publiczne lokale niemieszkalne, mieściła się tutaj agencja transportowa (ros. Трансагентство).
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/IMG-6054-921x1024.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/IMG-6057-1024x768.jpg)
Trzecim prypeckim wieżowcem serii II-60 jest stojący przy skrzyżowaniu ulicy Łesi Ukrainki (ул. Леси Украинки) i ulicy Sportowej (ул. Спортивная) o adresie: ul. Łesi Ukrainki 38/2 (ул. Леси Украинки 38/2).
Na parterze tego budynku mieściły się: Dzielnicowy Posterunek Milicji Nr 3 (ros. Общественный пункт охраны правопорядка – ОПОП-3), biblioteka, biuro podróży (ros. Турагентство) oraz Dziecięco-młodzieżowa szkoła sportowa (ros. Детско-Юношеская Спортивная Школа – ДЮСШ).
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/IMG-4613-1024x683.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/IMG-2757-1024x683.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/IMG-6059-1024x768.jpg)
Ostatnimi wieżowcami serii II-60 są stojące naprzeciwko siebie budynki przy ulicy Bohaterów Stalingradu 9/18 (ул. Героев Сталинграда 9/18) oraz ul. Bohaterów Stalingradu 12/20 (ул. Героев Сталинграда 12/20).
Znajdują się w północnej części Prypeci przy skrzyżowaniu z prospektem Budowniczych (проспект Строителей) na granicy czwartej i piątej dzielnicy.
W budynku przy ulicy Bohaterów Stalingradu 9/18 funkcjonował serwis wind (ros. Киевлифт-5) oraz Miejski Wydział Oświaty (ros. Городской отдел народного образования – ГорОНО).
W bliźniaczym szesnastopiętrowcu (ros. шестнадцатиэтажке) przy ulicy Bohaterów Stalingradu 12/20 (ул. Героев Сталинграда 12/20) mieściły się: biblioteka oraz Dzielnicowy Posterunek Milicji Nr 4 (ros. Общественный пункт охраны правопорядка – ОПОП-4).
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/IMGP47221-1024x680.jpg)
![](https://licznikgeigera.pl/wp-content/uploads/2022/01/IMG-27271-1024x683.jpg)
Na Ukrainie, w czasach ZSRR, wybudowano jeszcze jeden wieżowiec z tej serii w miejscowości Jużnoukrajinśk (ukr. Южноукраїнськ) położonej w obwodzie mikołajewskim. Budynek znajduje się przy ulicy Przyjaźni Narodów 40 (ukr. вул. Дружби Народiв 40). Miasto powstało w 1975 roku przy położonej niedaleko Południowoukraińskiej Elektrowni Jądrowej.
Autor opracowania: Jacek Domaradzki
Szóste wydanie “Planu miasta Prypeć”, którego autorem jest Sebastian Marciak, można zakupić na stronie internetowej marciak.pl
Najwyższe budynki Prypeci – 16-kondygnacyjne wieżowce (część 1)