Równo 40 lat temu, 30 grudnia 1983 r., dokonano pełnego rozruchu reaktora nr IV elektrowni jądrowej w Czarnobylu. Tego dnia do sieci energetycznej podłączono turbogenerator nr 8.
Materiał powstał we współpracy z Muzeum Narodowym „Czarnobyl” w Kijowie.
Oficjalnie czwarty energoblok oddano do użytku 21 grudnia 1983 r., w przeddzień Dnia Energetyka. Wtedy do sieci energetycznej podłączono pierwszy turbogenerator – o numerze 7.
Wydarzenie to zostało zorganizowane z dużym rozmachem. Oto fragmenty wspomnień Władimira Aleksiejewicza Bierezina, który od 1976 r. pracował w zakładzie turbin czarnobylskiej elektrowni. W 1977 r. zmiana, podczas której Bierezin był starszym inżynierem turbin, podłączyła do sieci energetycznej pierwszy energoblok. Od 1983 do 1988 r. był szefem komitetu zawodowego w elektrowni. W późniejszych latach był także m.in. szefem przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej w Sławutyczu i zastępcą dyrektora Chmielnickiej Elektrowni Atomowej. W 2010 r. został przewodniczącym komitetu wykonawczego, a następnie przewodniczącym Związku „Czarnobyl” Ukrainy.
– W 1983 r. przyjemnym akcentem uroczystości był występ śpiewaka Jurija Aleksandrowicza Gułajewa przed mieszkańcami Prypeci. On w tamtych latach był bardzo popularny, więc chcących posłuchać wykonywanych przez niego pieśni było wielu – opowiadał w rozmowie z Muzeum Narodowym „Czarnobyl” w Kijowie.
Na wiadomość o podłączeniu ostatniego reaktora oczekiwano nie tylko w Prypeci. Przed rozpoczęciem uroczystości dyrektor elektrowni Wiktor Brichanow przekazał Bierezinowi, że na podłączenie czwartego energobloku do sieci czeka także minister energetyki i elektryfikacji ZSRR Piotr Stiepanowicz Nieporożny.
Nie obyło się jednak bez problemów. Uroczystości w Pałacu Kultury „Energetyk” trwały w najlepsze – uhonorowano już weteranów i przodowników pracy, rozpoczął się koncert Gułajewa, a informacji o podłączeniu wciąż nie było. – Gdy do końca dnia pozostało mniej niż pół godziny, w końcu rozległ się długo oczekiwany dźwięk telefonu. Szef zmiany elektrowni zgłosił Briuchanowi podłączenie generatora czwartego energobloku do sieci energetycznej kraju. Dyrektor elektrowni natychmiast zadzwonił na centralę elektrowni i poprosił o połączenie z ministrem energetyki ZSRR Piotrem Stiepanowiczem Nieporożnym. Ten podziękował za miłą wiadomość i poprosił o przekazanie gratulacji całemu zespołowi stacji. Po tej rozmowie telefonicznej rzuciliśmy się, aby pogratulować sobie nawzajem. To było ogromne przeżycie – mówił Bierezin.
Więcej na ten temat w artykule: „Wyjątkowe zaproszenie, historyczne wydarzenie”
30 grudnia podłączono turbogenerator nr 8. Pierwszy milion kW energii elektrycznej reaktor nr IV dostarczył po niespełna trzech miesiącach – 28 marca 1984 r.
30 grudnia 1984 r. artykuł poświęcony czwartemu reaktorowi opublikowano w gazecie „Trybuna energetyka”. Przedstawiciel leningradzkiego oddziału instytutu „Hydroprojekt” Borys Fadiejew zapewniał, że „chociaż projektanci tego wydziału znaleźli się po raz pierwszy na tak potężnym placu budowy”, to jednak „przy niewiarygodnych wysiłkach czwarty blok energetyczny zbudowano solidnie”. Nikołaj Fomin, główny inżynier elektrowni jądrowej w Czarnobylu, zaznaczył: „Chcemy, aby ten energoblok pracował niezawodnie”.
26 kwietnia 1986 r. doszło do katastrofy czwartego energobloku. Doszło do niej właśnie podczas testów turbogeneratora nr 8. Warto w tym miejscu podkreślić, że turbogenerator nr 7 przeszedł pomyślnie takie próby w listopadzie 1985 r.
Materiał powstał we współpracy z Muzeum Narodowym „Czarnobyl” w Kijowie. Zapraszamy na strony internetowe muzeum chornobylmuseum.kiev.ua oraz jego profil na Facebooku.
