Kto z nas nie korzystał z komunikacji miejskiej? Transport publiczny jest ważnym ogniwem infrastruktury prawie każdej miejscowości. W czasach radzieckich komunikacja autobusowa między miastami była jednym z najpopularniejszych rodzajów transportu.
Szybko rozbudowujące się, w cieniu Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej, miasto Prypeć liczyło pod koniec 1985 roku ponad 47 tysięcy mieszkańców (w tym przeszło 25 narodowości). Na początku lat 80. średni roczny przyrost populacji wynosił około 1500 osób, z czego każdego roku przybywało na stałe z różnych części Związku Radzieckiego około 500-600 osób. Docelowo planowano rozbudowę miasta do 75-78 tys. mieszkańców.
Autobus stał się jednym z symboli Prypeci. Setki autobusów, przyjeżdżających z Kijowa i okolic , zapewniły ewakuację mieszkańców miasta po południu 27 kwietnia 1986 roku.
W samej Prypeci przed awarią funkcjonował dworzec autobusowy „Prypeć” (ros. Автовокзал „Припять”). Prypecki dworzec był całkiem sporym, regionalnym węzłem komunikacyjnym. Obsługiwał połączenia podmiejskie (пригородные сообщения) do okolicznych wiosek (Nowe i Stare Szepielicze, Rzeczyca, Beniówka, Buda, Czystogłówka), a także kursy międzymiastowe i regionalne (Kijów, Czarnobyl, Owrucz, Mozyrz, Brahin).
Budynek dworca autobusowego przy ulicy Entuzjastów 2 funkcjonował od roku 1974. Położony jest na obrzeżach w południowej części miasta, zaledwie 200 metrów od głównego wjazdu do Prypeci, gdzie obecnie znajduje się punkt kontroli policyjnej – KPP „Prypeć”. Budynek dworca wyróżnia się ciekawą, niezwykle nowoczesną architekturą, z dominującą obszerną przeszkloną poczekalnią. W celu maksymalnego doświetlenia wnętrza wykorzystano szklane ściany osłonowe, bardzo podobne rozwiązanie jak w kawiarni „Prypeć” przy dworcu rzecznym nad Zalewem Janowskim.
Wewnątrz znajdowało się sześć kas biletowych i pomieszczenie dla dyżurnego kontroli ruchu. Dla pasażerów przygotowano trzy metalowe szafki (łącznie 27 schowków) będące przechowalnią bagażu, a dla najmłodszych – pokój gier i zabaw. W centralnej części poczekalni umiejscowiono schemat siatki połączeń autobusowych, który zachował się w całości do 2014 roku. Obecnie schemat jest zniszczony i niekompletny. Duży fragment wisi na oryginalnym miejscu, a pozostałe leżą przy ścianie poczekalni. Przy głównym wejściu jest nadal widoczny napis na szybie informujący o funkcjonowaniu dworca: siedem dni w tygodniu w godzinach 5:00-22:00. Przed budynkiem znajdowały się trzy stanowiska odjazdowe dla autobusów.
Rok 1982 był szczytowym okresem natężenia ruchu na prypeckim dworcu autobusowym. 21 maja tego roku dworzec obsługiwał 52 linie autobusowe w 14 kierunkach. Oprócz zwykłych pasażerów do Prypeci, jako wzorowego radzieckiego miasta, przybywali liczni zwiedzający oraz różne komisje i delegacje. Transportem publicznym w Prypeci zajmowało się Przedsiębiorstwo Transportu Samochodowego nr 31015 (ros. Автотранспортная компания № 31015). Zajezdnia oraz warsztaty remontowe znajdowały się w Czarnobylu przy ul. Radzieckiej 67 (Советская 67). Tabor autobusowy składał się z autobusów LiAZ-677, LiAZ-677M, LAZ-695H oraz PAZ-672M. Dworzec funkcjonował do czasu ewakuacji mieszkańców Prypeci w dniu 27 kwietnia 1986 roku. Sporadycznie był także wykorzystywany podczas likwidacji skutków czarnobylskiej awarii w maju 1986 roku. Po otoczeniu wysiedlonego miasta ogrodzeniem z drutu kolczastego (1986/1987) znalazł się po zewnętrznej stronie (płot przebiegał wewnętrzną krawędzią ulicy Entuzjastów).
Zobacz film:
Dla eksploratorów Prypeci miejsce ciekawe, choć rzadziej odwiedzane ze względu na położenie na obrzeżach miasta i bliskość stałego posterunku policji (KPP „Prypeć”). Mimo że nie usłyszymy tam już komunikatu: „Kurs nr 869 do Kijowa odjedzie o godzinie 15:30 ze stanowiska 1”, to jednak warto się tam wybrać.
„Za dwadzieścia lat bardziej będziesz żałował tego czego nie zrobiłeś, niż tego co zrobiłeś. Więc odwiąż liny, opuść bezpieczną przystań. Złap w żagle pomyślne wiatry. Podróżuj. Śnij. Odkrywaj.” – Mark Twain
Zdjęcia dworca pokazują stan na październik 2016 roku.
Zobacz zdjęcia:
Autor tekstu: Jacek Domaradzki
