Licznik Geigera

Czy w Zonie powstanie skansen wsi poleskiej?

Fot. Jacek Domaradzki
Fot. Jacek Domaradzki

Czarnobylski Radiacyjno-Ekologiczny Rezerwat Biosfery podpisał umowę o współpracy z organizacją „Свободу не спинити” (pol. Nie można zatrzymać wolności). Głównym rezultatem partnerstwa ma być stworzenie skansenu wsi poleskiej w miejscowości Otaszew na terenie Czarnobylskiej Strefy Wykluczenia.

Rezerwat zajmuje się nie tylko ochroną przyrody, badanami fauny i flory, czy też edukacją. Stoją przed nim również zadania historyczno-kulturowe. W końcu tereny rezerwatu przed katastrofą w Czarnobylu były ważnym ośrodkiem pradawnych tradycji i zwyczajów Polesia.

Po awarii dzięki działalności Rostysława Omeljaszki – założyciela i szefa Państwowego Naukowego Centrum Ochrony Dziedzictwa Kulturowego przed Skutkami Katastrof Technologicznych, udało się przeprowadzić kilkadziesiąt ekspedycji archeologicznych i etnograficznych, aby zabezpieczyć artefakty związane z kulturą Poleszczuków. Efektem tych prac jest m.in. ekspozycja pt. „Pamięć o ojczystym kraju”, którą można oglądać w samym centrum Czarnobyla. Na stworzenie skansenu z prawdziwego zdarzenia nigdy jednak nie było wystarczających funduszy i przyzwolenia politycznego.

Warto zaznaczyć, że kultura Polesia jest do pewnego stopnia pielęgnowana przez samosiołów, którzy powrócili do swoich domów pod koniec lat 80. i na początku lat 90. ubiegłego wieku. Oni także stworzyli swoje tradycje i zwyczaje. Właśnie badaniem tych zachowań, zabezpieczeniem i popularyzacją chce się zająć organizacja „Свободу не спинити”.

W ramach współpracy między Czarnobylskim Radiacyjno-Ekologicznym Rezerwatem Biosfery a tą organizacją mają zostać zrealizowane różne projekty. Głównym jest jednak utworzenie skansenu wsi poleskiej w miejscowości Otaszew, gdzie blisko siebie mieszkało wielu samosiołów. Podstawą do utworzenia muzeum będzie zebranie artykułów gospodarstwa domowego, narzędzi i sprzętów, których używali oni w życiu codziennym. Przy pomocy tych artefaktów mają zostać odtworzone dawne obyczaje i obrzędy Polesia, a także czasy tzw. „rozwiniętego socjalizmu”.

Jeśli skansen zostanie stworzony, na pewno będzie to ciekawe miejsce kulturalne, edukacyjne i turystyczne, które pokaże Zonę z innej, wyjątkowej strony – historycznej.

Otaszew – to wieś znajdująca się w odległości 28 kilometrów na południowy-wschód od Czarnobyla, na prawym brzegu rzeki Prypeć. Do awarii znajdowało się w niej blisko 60 domostw, w których mieszkało 71 osób.  We wsi znajdowała się kaplica, która przez długi czas należała do parafii cerkwi pw. Narodzenia Bogurodzicy we wsi Ladyżycze.

Wieś była cenionym miejscem wypoczynkowym. Znajdowała się nad brzegiem rzeki Prypeć, niedaleko jej ujścia do Zbiornika Kijowskiego. Na wypoczynek przyjeżdżali tam nie tylko mieszkańcy okolicznych miejscowości, ale nawet mieszkańcy Kijowa. Mogli oni korzystać m.in. centrum rekreacyjnego „Biały bocian”, bazy myśliwskiej i przystani.

Wieś z powodu wielu kanałów i grobli nazywana była „Czarnobylską Wenecją”.

W latach 60. ubiegłego wieku rejony wsi Otaszew były brane pod uwagę jako teren pod budowę elektrowni jądrowej. Jednak z powodu zbyt częstych wylewów rzeki Prypeć pomysł ten zarzucono.

Po awarii do wsi powróciło kilkunastu samosiołów.

Mówią wieki, czyli wyjątkowa ekspozycja w sercu Czarnobyla