Teatr Zwierciadło powstał w 1981 r. w Kijowie. Młody reżyser Wołodymyr Petranyuk i jego brat – aktor, bard, kompozytor i śpiewak Witalij Petranyuk zgromadzili wokół siebie grupę młodych entuzjastów zakochanych w sztuce teatralnej. Początkowo teatr nosił nazwę Czerwony Bęben i wystawiał poetyckie spektakle. Wystawiał swoje przedstawienia na wielu placach i ulicach Kijowa i innych ukraińskich miast, biorąc udział w imprezach artystycznych. Szczególnym wydarzeniem, w którym grupa miała udział, była likwidacja skutków awarii w elektrowni jądrowej w Czarnobylu.
Właśnie wtedy powstała obecna nazwa teatru Zwierciadło. W maju 1986 r. w Czarnobylu teatr zagrał pierwszą na świecie sztukę poświęconą katastrofie pt. „Autografy z ognia”. W ciągu trzech lat grupa blisko 90 razy wstawiała swoje spektakle na terenie Czarnobylskiej Strefy Wykluczenia.
W 1989 r. Wołodymyr Petranyuk we współpracy ze światowej sławy pisarzem Wieniediktem Jerofiejewem stworzył sceniczną wersję poematu „Moskwa – Pietuszki”. Witalij Petranyuk skomponował do tej sztuki muzykę i pieśni. Spektakl był wystawiany w Kijowie, a także na deskach krakowskiego teatru Bagatela.
Teatr Zwierciadło przedstawiał swoje spektakle na scenach Chebourga, Londynu, Moskwy, Nowosybirska, Paryża i Warszawy. Drugą ojczyzną stał się jednak Kraków. W 1992 r. w Piwnicy Pod Baranami grupa zagrała spektakl Wołodymyra Petranyuka pt. „Mój biedny führer”, a także bawiła publiczność na płycie Rynku Głównego i ulicach miasta. Od 1993 r. teatr Zwierciadło współpracował z restauracją Ariel na krakowskim Kazimierzu. Artyści stworzyli tam kabaretowe show pt. „Od Kijowa do Krakowa jednakowa nasza mowa” z pieśniami ukraińskimi, lwowskimi i kresowymi, a także spektakl „Och! Odessa!” z muzyką klezmerską i piosenkami z Odessy.
Członkowie teatru współpracowali w Polsce m.in. Jerzym Hoffmanem, Krzysztofem Jasińskim, Kazimierzem Kutzem, Martą Meszaros, Janem Nowickim, Andrzejem Rosiewiczem, Piotrem Skrzyneckim, Justyną Steczkowską i Krzysztofem Zanussim. Nagrywali programy telewizyjne i wstępowali w serialach fabularnych. Teatr Zwierciadło otworzył także własne studio nagrań, a także występował na wielu uroczystościach.
W 2003 r. Wołodymyr Petranyuk wrócił do Kijowa, gdzie do dziś kieruje teatrem ukraińskiej tradycji Dzerkało (Zwierciadło), który ma status teatru państwowego. Witalij Petranyuk do 2014 r. prowadził w Krakowie ukraiński teatr muzyczny Zwierciadło.
Opracowano na podstawie strony internetowej ukraińskiego teatru muzycznego Zwierciadło.
Zobacz archiwalne zdjęcia teatru Zwierciadło z Czarnobylskiej Strefy Wykluczenia:
