Uszkodzenia arkady nad zniszczonym reaktorem nr 4 elektrowni jądrowej w Czarnobylu po rosyjskim ataku w lutym 2025 r. są tak rozległe, że przywrócenie jej do pierwotnego przeznaczenia i 100-letniej żywotności może okazać się niemożliwe – poinformowano w trakcie konferencji generalnej Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej.
Nowa Bezpieczna Powłoka to największa ruchoma konstrukcja lądowa, jaką kiedykolwiek zbudowano. Arkada ma blisko 110 metrów wysokości, 150 metrów długości i 260 metrów szerokości. Została zaprojektowana, aby całkowicie odizolować zniszczony reaktor od środowiska, a w przyszłości całkowicie go rozebrać.
Konstrukcja została zaprojektowana tak, że musi poradzić sobie z temperaturą w zakresie od -43 st. C do +45 st. C., przetrwać tornado klasy trzeciej, w którym prędkość wiatru dochodzi do 300 kilometrów na godzinę, a także przetrwać trzęsienie ziemi o maksymalnej intensywności 6 w skali MSK. Co istotne – jak poinformowano w trakcie spotkania MAEA – podczas projektowania nie brano pod uwagę ataków rakietowych lub z wykorzystaniem dronów – podaje serwis World Nuclear News.
Przypomnijmy, że 14 lutego 2025 r. rosyjski dron uderzył w obudowę arkady. Doprowadziło to do uszkodzenia powłoki na obszarze 15 metrów kwadratowych. Co więcej, wewnętrzne okładziny tliły się później na obszarze około 200 metrów kwadratowych. Aby ugasić ogień, służby ratownicze musiały wyciąć 340 otworów rewizyjnych. Rosyjski dron doprowadził również do zniszczenia systemów zasilania, wentylacji i sterowania. Uszkodzone zostały także stalowe konstrukcje arkady oraz suwnicy.
World Nuclear News przywołuje słowa Martina Gajdosa, koordynatora technicznego Departamentu Bezpieczeństwa Jądrowego MAEA, który powiedział, że z powodu uszkodzeń Nowa Bezpieczna Powłoka „obecnie nie jest w stanie pełnić swojej funkcji ochronnej”. Podkreślił jednak, że nie odnotowano żadnych zmian w zmierzonych poziomach promieniowania w porównaniu z okresem sprzed uderzenia drona.
Maksym Procenko, kierownik centrum inżynieryjnego w elektrowni jądrowej w Czarnobylu, stwierdził, że konieczne były tymczasowe naprawy, aby zabezpieczyć konstrukcję przed dalszymi uszkodzeniami spowodowanymi przez warunki pogodowe.
Steven White z Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju powiedział, że wszystkie wysiłki koncentrują się obecnie na pilnej potrzebie naprawy arkady. Koszty naprawy oszacowano już na ponad 100 milionów euro. Opisał skalę zniszczeń jako „poważną i złożoną” i ostrzegł, że „pełna odbudowa zgodnie z pierwotnym projektem jest mało prawdopodobna… Czekają nas trudne decyzje” – czytamy w artykule World Nuclear News.
Nowa Bezpieczna Osłona została sfinansowana za pośrednictwem specjalnego funduszu, zarządzanego przez EBOR. Budowa pochłonęła 1,5 miliarda dolarów, przekazanych przez 45 krajów-darczyńcow. Sam EBOR przekazał 480 mln euro.
