Linia czasu

Budowa miasta Prypeć dla przyszłych pracowników elektrowni jądrowej.

---

Władze w Kijowie podejmują decyzję o tym, że w Czarnobylu zostaną zainstalowane reaktory typu RBMK (Reaktor Kanałowy Dużej Mocny – lekkowodny, wrzący reaktor atomowy z moderatorem grafitowym).

---

Rozpoczęcie zapełniania specjalnego zbiornika wodnego do chłodzenia reaktorów.

---

Oddanie do użytku reaktora nr 1.

---

Oddanie do użytku reaktora nr 2.

---

Prypeć otrzymuje prawa miejskie.

Czarnobylska elektrownia jądrowa wyprodukowała 10 miliardów kilowatogodzin energii elektrycznej.

---

Awaria reaktora nr 1. Doszło do ulotnienia się nieznacznych skażeń z kilku uszkodzonych jednostek paliwowych. Reaktor został naprawiony i uruchomiony ponownie. Informacja o awarii została upubliczniona dopiero w 1985 r.

---

Rozpoczęcie budowy reaktora numer 4.

---

Ukończono budowę reaktora numer 3.

---

„Szansę na stopienie się rdzenia są jak 1 raz na 10 tysięcy lat. Elektrownie są bezpieczne i niezawodne. Są chronione przed awarią przez trzy systemy bezpieczeństwa” – stwierdził Witalij Skljarow, minister energii i elektryfikacji Ukrainy.

---

„Literaturna Ukraina” opublikowała artykuł Lubow Kowalewskiej, w którym obnażono fatalne standardy konstrukcji i pracy w elektrowni, a także biurokrację i niekompetencję władz siłowni, które mają stworzyć bombę z opóźnionym zapłonem. „Błędy zostaną naprawione, naprawione w ciągu nadchodzących dziesięcioleci”.

---

Rozpoczęcie przygotowań do testu turbogeneratorów reaktora numer 4. Przystąpiono do obniżania mocy reaktora.

Moc reaktora została obniżona do 1600 MW, czyli do połowy wartości znamionowej.

Redukcja mocy przeznaczonej na potrzeby własne reaktora. Wyłączenie generatora nr 2.

O tej godzinie reaktor miał osiągnąć jedynie 30 proc. mocy, jednak na żądanie dyspozytora Kijowskiego Okręgu Energetycznego, wstrzymano wyłączenie reaktora. Do godz. 23:00 pracował przy 50 proc. mocy znamionowej.

Rozpoczęto obniżanie moc reaktora do 700 MW, przy której miało być przeprowadzone doświadczenie.

---

Nocna zmiana, która nie była przygotowana do przeprowadzenia eksperymentu, przejęła nadzór nad reaktorem.

Moc reaktora osiągnęła 500 MW. Na skutek trudności ze sterowaniem doszło do „zatrucia” ksenonowego rdzenia, w którego wyniku moc cieplna reaktora spadła do 30 MW. Aby podnieść moc reaktora załoga usunęła pręty regulacyjne. W rdzeniu pozostało zaledwie 18 prętów zamiast dopuszczalnego minimum, jakim było 30 prętów.

Moc reaktora wzrosła do 200 MW. Aby reaktor się automatycznie nie wyłączył, personel zablokował systemy zabezpieczające.

Drastyczny spadek reaktywności reaktora.

Rozpoczęcie testu turbogeneratorów. Odcięto zawory turbin. Moc reaktora zaczęła rosnąc w sposób niekontrolowany. Awaryjne opuszczenie prętów regulacyjnych nie powiodło się, gdyż te zakleszczyły się w kanałach (osiągnęły głębokość 2-2,5 m zamiast pełnego zanurzenia 7 metrów) Doszło do gwałtownego wzrostu wytwarzania pary oraz mocy reaktora (w ciągu kilku sekund moc około 100-krotnie przekroczyła wartość projektowaną). Doszło do przegrzania paliwa, rozerwania otaczających je koszulek cyrkonowych i wycieku stopionego paliwa, a następnie do rozerwania kanałów ciśnieniowych. Zaczęło dochodzić do reakcji egzotermicznych.

Doszło do dwóch wybuchów – najpierw pary wodnej, a następnie uwolnionego wodoru. Nastąpiło zniszczenie reaktora i części konstrukcji budynku. W wyniku eksplozji przesunięta została 2000-tonowa płyta zakrywająca rdzeń reaktora. Na zewnątrz wyrzucone zostały fragmenty grafitowego rdzenia i stopionego paliwa. Ocenia się, że z reaktora wydostało się około 8 z 140 ton paliwa.

Ogłoszono alarm pożarowy. Personel próbował uruchomić systemy chłodzenia reaktora, mając nadzieję, że nie został on uszkodzony podczas wybuchów.

Pierwsze załogi strażackie wyruszają z remiz.

Pierwsi strażacy zaczynają gasić pożar na dachu hali turbin.

Prypecki departament ministerstwa spraw wewnętrznych zarządza spotkanie sztabu kryzysowego. Podjęto decyzję o wprowadzeniu blokad na drodze. Wzywane są posiłki straży pożarnej i milicji. Funkcjonariusze nie są odpowiednio przygotowani – nie posiadają dozymetrów i odzieży ochronnej.

Dyrektor elektrowni Wiktor Briuchanow przybywa do centrum zarządzania kryzysowego, umieszczonego w bunkrze pod budynkiem administracyjnym siłowni.

Władze elektrowni powiadomiły o zdarzeniu władze centralne w Moskwie.

Przybyły kolejne jednostki strażackie z Czarnobyla, Poleskoje i Kijowa.

Ugaszono pożar, który zagrażał pozostałym blokom siłowni.

186 strażaków wezwano na miejsce awarii.

Do elektrowni przybyła poranna zmiana. Na miejscu budowy reaktorów nr 5 i 6 rozpoczęły się planowe prace budowlane. Pracowało przy nich 286 osób.

Powołano Komisję Rządową, której przewodniczył Walerij Legasow. Specjaliści, którzy przybyli na miejsce awarii, nie spodziewali się zobaczyć fragmentów grafitowych kanałów paliwowych.

---

Do Prypeci zaczęły przyjeżdżać autobusy, na wypadek ogłoszenia ewakuacji.

Wyłączono reaktory numer 1 i 2.

Rozpoczęły się pierwsze zrzuty piasku, boru i ołowiu nad zniszczonym reaktorem nr 4.

Chwilowy spadek poziomu radioaktywności wokół elektrowni.

Rozpoczęła się ewakuacja mieszkańców Prypeci. Blisko 50 tys. osób w ciągu około 3,5 godziny opuściło swoje domy. Użyto do tego celu 1200 autobusów.

---

Zanotowano wzrost radioaktywności powietrza wokół szwedzkiej elektrowni jądrowej w Forsmark.

Moskiewska telewizja poinformował o „incydencie” w elektrowni jądrowej w Czarnobylu.

Duński instytut fizyki jądrowej poinformował, że w Czarnobylu najpewniej doszło do całkowitego stopienia reaktora.

---

Radzieckie media poinformowały o śmierci dwóch osób w czasie wypadku, zniszczeniu części bloku reaktora i ewakuacji ludności.

W tym czasie amerykańskie satelity szpiegowskie wykonały pierwsze zdjęcia zniszczonego reaktora. Analitycy byli zszokowani tym, co zobaczyli – zniszczonym dachem reaktora i żarzącą się masą stopionego rdzenia reaktora.

---

Do tego dnia zrzucono z helikopterów ponad 1000 ton materiałów do zniszczonego bloku reaktora.

---

Wiatr zmienił swój kierunek i radioaktywna chmura zaczęła się przesuwać w kierunku Kijowa. Uroczyste pochody z okazji Święta 1 Maja oczywiście się odbyły.

---

Trzech ochotników – Aleksiej Ananenko, Walerij Biezpałow i Borys Baranow – podjęło się misji samobójczej. Chodziło o otwarcie zaworów w zbiorniku wody, który znajdował się pod zniszczonym reaktorem, aby nie dopuścić do kolejnej eksplozji – mieszaniny paliwa jądrowego grafitu i innych materiałów o temperaturze ponad 1200 st. C z wodą.

Rozpoczynają się prace przy budowie tunelu pod reaktorem nr 4, aby zainstalować tam specjalny system chłodzący.

Wyznaczono 30-kilometrową strefę wokół reaktora, z której ewakuowano 90 tys. ludzi.

---

Na rzece Prypeć rozpoczęto budowę specjalnych wałów, aby zabezpieczyć ją przed skażeniem.

---

Spadek emisji radioizotopów.

---

Strażacy wypompowali wodę z piwnic pod rdzeniem reaktora.

---

Rozpoczęła się akcja podawania ludności płynu Lugola.

---

Podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy sarkofagu nad zniszczonym blokiem reaktora numer 4.

---

Zdymisjonowano zarząd elektrowni jądrowej w Czarnobylu zarzucając jej „brak odpowiedzialności i luki w nadzorze nad siłownią”.

---

Rosja przesłała do Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej pierwszy raport po wypadku w Czarnobylu. Stwierdzono w nim, że nadzwyczajna sekwencja zdarzeń, niedbalstwa, niegospodarności i naruszenia przepisów bezpieczeństwa doprowadziła do katastrofy.

---

Reaktor nr 1 został ponownie włączony.

---

Prace na budowie reaktorów nr 5 i 6 został wznowione.

---

Włączono reaktor numer 2. Czarnobyl odwiedził Hans Blix, dyrektor Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej.

---

Zakończono prace przy montażu sarkofagu nad blokiem reaktora numer 4. Zaprojektowano go na 30 lat ochrony środowiska przed radiacją. Do jego budowy użyto 400 tysięcy ton betonu i ponad 7 tysięcy ton metalu.

---

Reaktor nr 3 znów zaczął produkować prąd.

---

Wstrzymano prace na budowie reaktorów nr 5 i 6.

---

Zamknięcie reaktora nr 2 po pożarze turbiny prądotwórczej. Co istotne, nie wystąpiło żadne zagrożenie skażeniem.

---

Podjęto ostateczną decyzję o zatrzymaniu budowy reaktorów nr 5 i 6.

---

Pożar w hali turbin reaktora numer 2.

---

Władze Ukrainy ogłaszają konkurs na nową konstrukcję, która miałaby zakryć pospiesznie budowany sarkofag nad budynkiem reaktora nr 4. Zgłoszono 394 propozycje, lecz tylko jedna zakładała wybudowanie przesuwanej instalacji. Badania potwierdziły, że użycie takiej metody daje mniejsze ryzyko szkodliwego napromieniowania robotników.

---

Wyłączenie z eksploatacji reaktora nr 1.

---

Powołanie funduszu „Ukrycie”, którego celem jest zapewnienie finansowania dla budowy nowego sarkofagu.

---

Włączenie z eksploatacji reaktora nr 3.

---

Podpisano kontrakt na budowę nowej obudowy bezpieczeństwa. Do budowy wybrano francuskie konsorcjum Novarka.

---

Rozpoczęto przygotowania do budowy nowego sarkofagu. Przeprowadzano m.in. badania geotechniczne. Oczyszczono teren placu budowy Arki.

---

Instalacja specjalnych szyn, dzięki którym nowy sarkofag zostanie nasunięty nad starą konstrukcję. Rozpoczęcie instalacji specjalnych wież do budowy arki.

---

Testy montażowe konstrukcji we Włoszech. Dostawa pierwszych komponentów do budowy sarkofagu.

---

Podniesienie pierwszego, wschodniego fragmentu Arki (5300 t, 53 m)

---

2013

13 lutego

---

13 czerwca

---

11 października

---

Październik-listopad

Pierwsza operacja podniesienia drugiego, zachodniego fragmentu Arki (4579 t, 23 m)

Druga operacja podniesienia drugiego, zachodniego fragmentu Arki (8352 t, 85 m).

---

Rozpoczęcie podnoszenia odchylanych ścian bocznych sarkofagu.

---

Rozpoczęcie prac przy systemach elektrycznych i wentylacyjnych wewnątrz Arki.

---

Połączenie dwóch części nowego sarkofagu.

---

Rozpoczęcie prac wyposażeniowych nowego sarkofagu

---

Uroczyste zakończenie prac nad budową nowego zabezpieczenia bloku reaktora nr 4.

---

cdn.